1994-cü il 20 sentyabr tarixində imzalanmış “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın müstəqillik dövründə enerji diplomatiyasının başlanğıc nöqtəsi idi. Neft kəmərləri ölkənin iqtisadi inkişafının dayağına çevrildi, Azərbaycanı qlobal enerji xəritəsinə çıxardı və regional əməkdaşlığın mühüm platformasına çevirdi.
Bu gün dünya enerji gündəliyində yeni prioritetlər formalaşır. Azərbaycanda iri bərpa olunan enerji layihələrinin, Xəzər dənizində külək enerjisi potensialının reallaşdırılması və beynəlxalq tərəfdaşlıqlar bu yeni mərhələnin əsasını təşkil edir. Yaxın illərdə Xəzər dənizində neft platformaları ilə yanaşı külək turbinlərinin də fəaliyyətə başlaması, ənənəvi və müasir enerji texnologiyalarının sintezini nümayiş etdirəcək.
İqlim çağırışları fonunda Azərbaycanın enerji siyasəti “qara qızıl”dan “yaşıl enerji”yə doğru strateji dönüş edir.
Azərbaycanın təşəbbüsü ilə reallaşdırılan yaşıl enerji dəhlizləri Xəzər dənizindən Qara dənizə, Mərkəzi Asiyadan Azərbaycana və Avropaya, Naxçıvandan Türkiyəyə uzanır. Məqsəd təkcə bərpa olunan enerji resurslarını ixrac etmək deyil, həm də regionu yaşıl enerji qovşağına çevirməkdir.
Beləliklə, ölkəmiz artıq “neft kəmərləri ölkəsi” imicindən “yaşıl enerji dəhlizləri” yaradan bir mərkəzə çevrilir. Bu isə həm iqtisadi, həm də geosiyasi baxımdan yeni bir mərhələnin başlanğıcıdır.
Yeni strategiya iki dayağa söykənir: birincisi, neft-qazdan əldə olunan gəlirlərin yaşıl enerji layihələrinə yönəldilməsi, ikincisi isə bərpa olunan mənbələrin regional enerji təhlükəsizliyində əsas rol almasıdır. Bu yanaşma həm enerji ixracatının şaxələndirilməsinə, həm də ölkənin uzunmüddətli iqtisadi sabitliyinə xidmət edir.
Beləliklə, Azərbaycan enerji siyasətində balanslı model qurur: mövcud neft-qaz resurslarından əldə edilən üstünlükləri qorumaqla yanaşı, gələcəyin “yaşıl iqtisadiyyatı”na keçidi təmin etməyə çalışır. Bu isə ölkəni regionda dayanıqlı inkişafın aparıcı nümunələrindən birinə çevirə bilər.
Azərbaycanın neft sektorunda uzunmüddətli təcrübəsi yaşıl enerji strategiyasını daha sürətli və effektiv həyata keçirməsinə imkan yaradır.
