Ekspertlər: Günəş və külək enerjisi bəşəriyyəti xilas edə bilər
Enerji sənayesi hazırda 1950-ci ildən bəri 16 dəfədən çox artaraq sürətlə inkişaf edir. Təəssüf ki, bizim istehsal və istehlak etdiyimiz enerjinin təxminən 81 faizi istifadəyə yararlı enerji istehsal etmək üçün adətən yandırılan və bərpa olunmayan təbii material növü olan qazıntı yanacaqlarından asılıdır.
Renewables.az AZƏRTAC-a istinadla xəbər verir ki, enerji ekspertləri istehlakın artması fonunda bu sahədə reallıqları və perspektivləri şərh ediblər. Onların sözlərinə görə, Amerikada hər evi ildə orta hesabla 10,649 kilovat-saat elektrik enerjisindən istifadə edir. Bu, hər bir ev təsərrüfatı tərəfindən saatda təxminən 11 milyon vatt, ildə isə 96,3 milyard vatt enerji istehlakı deməkdir. Hər kilovat-saat enerji 0,92 funt CO₂-ə bərabərdirsə, təkcə Birləşmiş Ştatlarda ildə 1,9 milyard tondan çox karbon qazı emissiyası baş verir. Ənənəvi elektrik enerjisi istehsalının aşağı məhsuldarlığı səbəbindən kommunal xidmətlər bahadır, orta hesabla hər kilovat-saata 13,19 dollara başa gəlir. Bu, dünyada istehlakçıların 16 faizindən çoxunun elektrik enerjisinə çıxışının olmamasına səbəb olur.
“Bloomberg” agentliyi yazır ki, texnologiya və sənaye fəaliyyəti inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatları qabaqlamaqda davam edir, enerji tələbatı isə 11,4 milyard ton neft ekvivalentindən 2030-cu ilə qədər proqnozlaşdırılan 17,7 milyarda çatacaq. Buna 2040-cı ilə qədər elektrik enerjisinə ehtiyacı olacaq 2 milyard əlavə insanı da əlavə etdikdə, ətraf mühitin çirklənməsinin miqyasını da təsəvvür etmək olar. Karbohidrogen ehtiyatlarının istehlakının artması, habelə kömürün yanası hidrosfer və geosferdə turşu yağışına səbəb ola bilər və böyük həcmdə emissiya okeanları turşulaşdıra bilər. Çox vaxt elektrik stansiyaları astma, xərçəng, ürək və ağciyər xəstəlikləri, hətta nevroloji problemlər də daxil olmaqla çoxsaylı ictimai sağlamlıq risklərinə səbəb olur. Qazıntı kömür külü də tənəffüs problemləri yaradır.
Bütün bu mənfi tendensiyaların fonunda bərpa olunan enerji mənbələrinin əhəmiyyəti artır. Enerji ekspertləri həm qənaət, həm də ekologiya baxımından daha yaxşı enerji istehsalı sxemləri hazırlamağın tərəfdarıdırlar. Ən mükəmməl variantlardan biri günəş enerjisi və ya silisium kimi müxtəlif növ maddi elementlər vasitəsilə günəş tərəfindən yayılan fotonlardan enerjinin yığılmasından ibarətdir. Məlumdur ki, günəş enerjisi fotovoltaik effekt kimi tanınan fiziki hadisəyə əsaslandığı üçün elektronların hərəkət etməsinə səbəb olur və beləliklə, istifadə edilə bilən elektrik enerjisi yaradır. Lakin bu proses yetərincə mükəmməl deyil. Məsələn, kristal silisium əsaslı günəş panelləri maksimum 15 faizlik məhsuldarlığa malikdir, yəni udulmuş günəş enerjisinin 85 faizin boş yerə sərf olunur.
Bununla belə, günəş enerjisi sənayesi 20 faiz səmərəsi olan CAGR ilə və 2027-ci ilə qədər bazar dəyərinin 200 milyard dollara yaxın proqnozu ilə avtomobillərə və pəncərələrə inteqrasiya olunmaq üçün kifayət qədər mükəmməl texnologiyalarla sürətlə inkişaf edir. Belə ki, yüksək universallığa və səmərəliliyə malik nazik təbəqə - perovskit və üzvi günəş panelləri kimi yeni texnologiyalar daha geniş şəkildə tətbiq olunur. Günəş enerjisi hətta nəqliyyat kimi digər səmərəsiz və dayanıqlı olmayan sənayelərdə də istifadə edilir. Daha bir perspektivli sahə külək enerjisidir. Ekspertlər hesab edirlər ki, texnoloji tərəqqinin daha da sürətlə davam edəcəyi təqdirdə bu iki mənbə bəşəriyyəti enerji böhranından xilas edə bilər. Bunun üçün bərpa olunan enerji istehsalının səmərəlilik dərəcəsi xeyli artırılmalıdır.
Rəylər (0):